Nieustannie powracające koszmary senne, ciągłe poczucie silnego lęku i unikanie sytuacji związanych z traumatycznym wydarzeniem. Trauma odciska głębokie piętno na psychice.
Jak mocno trauma może odcisnąć piętno Twojej na psychice?
Zespół stresu pourazowego należy do zaburzeń psychiatrycznych i znacząco wpływa na jakość Twojego codziennego życia. To zaburzenie, które wymaga długotrwałego leczenia i wsparcia profesjonalistów.
Na szczęście istnieje wiele skutecznych terapii, a u większości pacjentów można całkowicie wyleczyć zespół stresu pourazowego. Musisz jednak otoczyć się odpowiednim wsparciem doświadczonych lekarzy.
Traumatyczne przeżycie działa na Twoją psychikę jak pocisk
Dawniej zespół stresu pourazowego (PTSD) określany był jako szok pociskowy lub zmęczenie bojowe. To określenia, które powstały w czasie I i II wojny światowej. Powszechne i szeroko stosowane było również określenie syndromu żołnierza. Dopiero w 1980 roku w terminologii psychiatrycznej zdefiniowany został zespół stresu pourazowego. Co ważne, PTSD (Post Traumatic Stress Disorder) nie dotyczy wyłącznie weteranów wojennych. To zaburzenie, które może wystąpić u każdego z nas na skutek traumatycznych wydarzeń, takich jak: wypadki drogowe, przemoc fizyczna, gwałt, śmierć bliskiej osoby, katastrofa naturalny czy długotrwałe prześladowania.
Z polskich badań wynika, że zespół stresu pourazowego może dotyczyć nawet 10-16% całej populacji dorosłych. Oznacza to, że u co 10. dorosłej osoby, może w ciągu całego życia zostać zdiagnozowany PTSD. Co ciekawe, na zespół stresu pourazowego są bardziej narażone kobiety.
Jakie są mechanizmy występowania PTSD?
Aby najlepiej zobrazować to, jak działa na naszą psychikę zespół stresu pourazowego, warto zobrazować jego mechanizmy. PTSD to zaburzenie psychiatryczne, które wpływa na funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego osoby, która doświadczyła traumatycznego przeżycia. Jakie zatem są podstawowe mechanizmy występowania stresu pourazowego?
- Stale włączony tryb: Walcz lub uciekaj
Traumatyczne doświadczenia prowadzą do trwałego aktywowania w mózgu reakcji na zagrożenie. U osób, które doświadczyły traumy występują one również po bolesnych doświadczeniach. Stąd ciągłe napięcie, lęk i poczucie zagrożenia.
- Nadaktywność mózgu na konkretne bodźce
Zespół stresu pourazowego powoduje wzmożoną reakcję na wszelkie bodźce związane z traumą. Dany zapach, dźwięk bądź słowo, mogą powodować nawracający lęk i duże trudności w regulowaniu emocji. PTSD powoduje uporczywie nawracające myśli, które są wielokrotnie przeżywane na nowo. Wystarczy jedynie konkretny bodziec warunkowy, który kojarzy nam się bezpośrednio z przykrym doświadczeniem.
- Zmiana struktur w mózgu
Co ciekawe w strukturach mózgu osób cierpiących na zespół stresu pourazowego, można dostrzec istotne zmiany. Amygdala, hipokamp i kora przedczołowa to obszary, które stają się albo hiperaktywne albo… hipoaktywne. Oznacza to, że pewne bodźce odbieramy dużo mocniej. Mamy również dużo większe trudności z ich regulacją.
- Zaburzenia pamięci
Zespół stresu pourazowego w wielu przypadkach może wiązać się również z utratą pamięci narracyjnej. Oznacza to, że osoba doświadczająca traumy, może mieć problem z odtworzeniem wielu szczegółów dotyczących przykrego doświadczenia.
Wyjście z traumy jest możliwe! Poznaj metody leczenia
Wyjście z traumy może być długotrwałym procesem. Na szczęście u większości pacjentów jest to możliwe, jeśli trafimy na odpowiedniego specjalistę. Leczenie PTSD może obejmować zarówno leczenie farmakologiczne, jak i psychoterapię. Niezwykle ważne jest również wsparcie najbliższych osób.
Za jedną z najskuteczniejszych form terapii w leczeniu zespołu stresu pourazowego uznaje się terapię poznawczo–behawioralną. Jej głównym celem jest wypracowanie u pacjenta świadomości swoich zachowań, a to pozwala na ograniczenie wielu negatywnych skutków jego działań. Wielu pacjentów z PTSD nie ma pełnej świadomości tego, z czego wynikają jego zachowania. Terapia poznawczo–behawioralna pozwala zidentyfikować źródło problemów i stopniowo zrozumieć źródła swoich lęków. To terapia, która nad nimi zapanować i finalnie… okiełznać je całkowicie.
- Stopniowe oswajanie się z traumą
Terapia ekspozycji jest jak stopniowe zanurzanie stopy w wodzie. Nie chodzi w końcu o to, aby przestraszyć pacjenta i go zablokować, ale o to, by docelowo całkowicie oswoić go z problemem. Pacjent dzięki temu bardzo stopniowo zapoznaje się z przykrym bodźcem i finalnie zyskuje nad nim kontrolę.
- Holistyczne podejście do problemu
Proces leczenia zespołu stresu pourazowego wymaga kompleksowego podejścia. Niezwykle skuteczna jest terapia grupowa, stosowanie technik relaksacyjnych, dbanie o zdrową dietę oraz aktywność fizyczną. To wszystko zmniejsza poziom lęku i pozwala przywrócić równowagę psychiczną.
Co ważne, należy również całkowicie odstawić wszelkie używki (alkohol czy narkotyki), które znacząco utrudniają leczenie PTSD i nasilają jego objawy. Jak odzyskać wewnętrzny spokój i przywrócić życiową równowagę?
Niezwykle ważne jest wsparcie najbliższych i skupienie się na aktywizującym hobby. Pamiętaj: powrót do normalności po przebytej traumie jest możliwy. W pierwszej konieczne jest zgłoszenie się o pomoc do specjalisty, który przywróci Ci dawną równowagę życiową.
