Psycholog i psychoterapeuta. Okazuje się, że wciąż wiele osób stosuje zamiennie oba terminy. Jednakże czy każdy psychoterapeuta jest psychologiem? Czy psycholog może przeprowadzić z Tobą psychoterapię? Otóż nie. Choć zarówno psycholog, jak i psychoterapeuta zajmują się zdrowiem psychicznym, a w centrum zainteresowań obu zawodów jest człowiek i jego dobrostan psychiczny, to nie możemy postawić znaku równości pomiędzy tymi profesjami.
- Jakie są zatem zasadnicze różnice pomiędzy psychologiem a psychoterapeutą?
- Kiedy warto zgłosić się po pomoc do psychologa, a kiedy do psychoterapeuty?
Nomenklatura w dziedzinie zdrowia psychicznego jest niezwykle istotna, ponieważ precyzyjnie określa role, kompetencje i zakres działania. Zrozumienie najważniejszych różnic jest niezwykle pomocne w wyborze odpowiedniego specjalisty w zależności od aktualnych potrzeb i wyzwań, których doświadczamy. Kiedy zatem warto udać się do psychologa, a kiedy lepiej jest szukać wsparcia u psychoterapeuty? Zapraszamy do lektury!
Psycholog – kim jest i kto może się nim określać?
Kim jest psycholog? Zacznijmy od kwestii formalnych. W Polsce mianem psychologa możemy określić osobę, która ukończyła jednolite studia magisterskie, a od niedawna również studia w systemie 3+2 (studia licencjackie wraz z magisterium). W czasie studiów przyszli psychologowie zdobywają szeroki zakres wiedzy na temat ludzkiego zachowania, procesów poznawczych, emocji, osobowości, wpływu społecznego, czy kształtowania się relacji interpersonalnych.
Już w trakcie studiów przyszły psycholog wybiera specjalizację, która określa kierunek dalszego rozwoju zawodowego i obszar udzielanego wsparcia. Najpopularniejsze specjalizacje psychologów to między innymi:
- psychologia kliniczna;
- psychologia społeczna;
- psychologia organizacji i pracy;
- psychologia sportu;
- psychologia dziecka i rodziny;
- psychologia zdrowia,
- neuropsychologia;
- psychologia biznesu;
- psychoterapia.
Widzimy zatem, że wsparcie psychologa jest niezwykle ważne w każdym obszarze naszego życia. W tym miejscu warto podkreślić fakt, że psycholog może (ale nie musi!) być psychoterapeutą. Podobnie jest w przypadku psychoterapeuty – może (ale nie musi!) być psychologiem. Kluczowym aspektem w zawodzie każdego psychologa jest bowiem specjalizacja.
Specjalizacja psychologa ściśle określa zakres udzielanej pomocy
Oczywiście to, w jakim obszarze specjalizacji dany psycholog działa, determinuje rodzaj i zakres udzielanej pomocy. Specjalizacja psychologa wpływa bowiem na konkretne umiejętności i narzędzia diagnostyczne, które wykorzystuje w swojej pracy. Każda specjalizacja rządzi się również swoimi prawami i tak przykładowo:
- Aby zostać psychologiem dzieci i młodzieży i pracować np. w placówkach oświatowych, konieczne jest ukończenie dodatkowych studiów podyplomowych (przygotowanie pedagogiczne), a także odbycie praktyk, na przykład w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
- Aby zostać biegłym psychologiem sądowym należy ukończyć dodatkowe studia podyplomowe z psychologii sądowej i uzyskać wpis na listę biegłych sądowych.
- Aby zostać psychologiem klinicznym należy odbyć staż kliniczny i zdać państwowy egzamin.
Psycholog – kiedy warto się do niego zgłosić i jak może pomóc?
- Potrzebujesz diagnozy?
- Krótkoterminowego, doraźnego wsparcia?
- Podejrzewasz występowanie konkretnego zaburzenia?
Psychologowie oferują wsparcie psychologiczne czy terapię psychologiczną, która w związku z tym, że nie jest psychoterapią może być bardziej krótkoterminowa i służyć pracy nad bieżącymi trudnościami, np. z regulacją emocji.
W przeciwieństwie do psychoterapeutów, psycholodzy nie prowadzą oni psychoterapii, ale ich pomoc może kluczowa w wielu sytuacjach. Może to być między innymi:
- rozpoznanie występowania zaburzenia;
- przeprowadzenie testów psychologicznych;
- pomoc w stresującej sytuacji życiowej;
- pomoc w regulacji emocji;
- doraźna pomoc w codziennych trudnościach.
Wizytę u psychologa możemy potraktować również profilaktycznie, a samą konsultację jako rodzaj zapobiegania ewentualnego pogłębienia problemów. Warto pamiętać również o tym, że psychologowie ściśle współpracują z psychoterapeutami i psychiatrami, a w razie konieczności przeprowadzenia bardziej intensywnej lub specjalistycznej terapii, psycholog może skierować Cię do odpowiedniego specjalisty.
Psychoterapeuta – kim jest i kto może się nim określać?
Psychoterapeuta to specjalista, którego kwalifikacje pozwalają na przeprowadzanie psychoterapii, mającej na celu poprawę zdrowia psychicznego i emocjonalnego pacjentów. Psychoterapeuta pracuje z osobami doświadczającymi różnorodnych problemów psychologicznych i zaburzeń, takich jak lęki, depresja, zaburzenia osobowości, traumy czy trudności w relacjach interpersonalnych.
Tak jak wspomnieliśmy już wcześniej – nie każdy psychoterapeuta musi mieć ukończone studia psychologiczne. Warunkiem jest ukończenie studiów magisterskich, specjalistycznego szkolenia z zakresu psychoterapii w wymiarze minimum 1200 godzin (zazwyczaj 4-letnie), a także zdanie egzaminu certyfikującego, który jest przeprowadzany przez niezależne instytuty i towarzystwa psychoterapeutyczne. W praktyce psychoterapeutycznej niezwykle istotne jest poddawanie swojej pracy regularnej superwizji, a więcej o superwizji możesz przeczytać w naszym artykule: Jaką rolę odgrywa superwizja w procesie psychoterapii?
Psychoterapeuta – kiedy warto się do niego zgłosić i jakiego rodzaju wsparcia może udzielić?
Do psychoterapeuty warto zgłosić się wtedy, kiedy problemy związane z emocjami czy relacjami zaczynają wpływać na codzienne funkcjonowanie i pogarszają jakość życia. Psychoterapia obejmuje różne formy pomocy:
- terapię indywidualną;
- terapię grupową;
- terapia rodzin bądź par.
Z jakimi problemami najczęściej zgłaszają się pacjenci? Oto przykładowe wyzwania:
- Uzyskanie pomocy doraźnej, czyli cykl sesji terapeutycznych mający na celu poradzenie sobie z bieżącymi problemami;
- Poradzenie sobie z przewlekłym lękiem lub stresem;
- Przepracowanie traumy i trudnych doświadczeń z przeszłości;
- Leczenie uzależnień;
- Praca nad samooceną i pewnością siebie.
Warto w tym miejscu podkreślić, że psychoterapia to nie tylko udzielanie pomocy doraźnej, ale przede wszystkim nabywanie umiejętności i technik, które pomagają zmierzać się z wyzwaniami dnia codziennego. W efekcie psychoterapia może znacząco wpłynąć na jakość życia.
Pamiętajmy jednak o tym, że psychoterapia to proces. Proces, który daje niezbędną wiedzę i umiejętności potrzebne do procesu zdrowienia. Niezbędnymi elementami w psychoterapii jest ciągła psychoedukacja, nabycie umiejętności i technik radzenia sobie z danym problemem, a także zmiana dotychczasowych wzorców myślenia i zachowania, które mogą oddziaływać na nas destrukcyjnie.
Psycholog i psychoterapeuta – jak wybrać dobrego specjalistę?
Poszukujesz wsparcia dobrego specjalisty? Zarówno psycholog, jak i psychoterapeuta to profesje, które należą do zawodów zaufania publicznego. W związku z tym, istnieją liczne regulacje, które mają na celu ochronę pacjentów oraz zapewnienie wysokiej jakości usług. Wybór odpowiedniego specjalisty może być kluczowy dla skuteczności terapii, dlatego warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów i odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Jaką specjalizację i doświadczenie ma psycholog?
- Czy psychoterapeuta poddaje swoją pracę regularnej superwizji?
- Czy dany specjalista ma odpowiednie certyfikaty i uprawnienia?
Pamiętaj: nigdy nie bój się pytać wybranego specjalisty o doświadczenie, certyfikaty, a także to, czy poddaje swoją pracę regularnej superwizji. Aktualnie trwają prace nad projektami nowych ustaw zarówno o zawodzie psychoterapeuty i psychologa. Oba zawody są regulowane przez różne instytucje i towarzystwa zawodowe, które ustalają standardy kształcenia, etyki zawodowej oraz zasad praktyki. Przyszłe regulacje mają na celu jeszcze bardziej ujednolicić owe standardy, co zapewni jeszcze większą ochronę pacjentów i podniesie jakość świadczonych usług.
